دانلود مقاله رشته جغرافیا و باستان شناسی

شهرستان آق قلا و ترکمن و آسیب شناسی دیوار تاریخی گرگان

 
جغرافیای منطقه مورد بررسی
دو شهرستان آق قلا و ترکمن در شمال و شمال غرب گرگان واقع گردیده اند. از سمت شمال به مرزهای کشور ترکمنستان، از غرب به دریای خزر و از شرق به شهرستان گنبد محدود می شوند.بخش وشمگیر از شهرستان اق قلا شامل دهستانهای مزرعه شمالی و جنوبی و بخش گمیشان از شهرستان ترکمن شامل دهستان جعفربای شرقی و غربی و در محدوده جغرافیایی طول جغرافیایی 54-13-37 تا 642-05-37 و عرض جغرافیایی 51-43-54 تا 199-05-54 در این برنامه مورد بررسی قرار گرفت. 
 
 
کلمات کلیدی:

مکانهای باستانی

شهرستان آق قلا و ترکمن

آسیب شناسی دیوار تاریخی گرگان

 
 
 

در بررسی آسیب شناسی دیوار تاریخی گرگان عوامل متعددی را می بایست مورد توجه قرار داد.

اهم این عوامل عبارتند از: 
 
1- مصالح بکار رفته در اثر 
2- پروژه های عمرانی 
3- اقلیم و فرسودگی ناشی از آن 
4- فقدان اهرمهای قانونی 
 
1- عمده ترین عامل مخرب دیوار تاریخی گرگان را می بایست مصالح بکار رفته در آن دانست.
حجم وسیع آجرهای بادوام و آماده مصرف و رایگان خود عامل برانگیزاننده قوی جهت تخریب اثر توسط افراد در طی قرون بوده است تا با بهره مندی از آن نسبت به احداث ابنیه خود اقدام نمایند. 
این روند تخریبی دیوار از گذشته های دور آغاز گردیده است و در برخی از زمانها نیز شدت یافته است. بررسی برخی از بناهای دوره اسلامی مبین و موید این مطلب است که در همان سده های دوره اسلامی نیز از آجرهای دیوار استفاده می شده است. شروع زوال این اثر سترگ را باید از آغازین سده های اسلامی دانست. مشاهده مصالح دیوار در بناهای دوره اسلامی خود گواه این مدعاست بعنوان مثال در پایه های پل آق قلا و تپه گمیش تپه جیک می توان آجرهای دیوار گرگان را مشاهده نمود. دقت در آیین روستایی واقع در مسیر دیوار حجم وسیع تخریب تخریب و استفاده مجدد ازمصالح آنرا بر ما روشن می سازد. 
 
2- پروژه های عمرانی که مطالعات آنها از جامعیت مناسبی برخوردار نبوده و در ترسیم خطوط پروژه آنها وجود آثار تاریخی نادیده گرفته شده یکی از عوامل عمده در روند تخریبی دیوار بوده است. این امر در سه دهه گذشته از شدت خاصی برخوردار بوده است.از جمله این موارد می توان به احداث جاده آسفالته حد فاصل دوراهی اینچه برون به سد وشمگیر و ابنیه فنی آن، احداث سد وشمگیر و شبکه آبیاری آن، طرحهای توسعه روستایی و ایجاد آبادیهای جدید، مکانیابی نادرست گورستانها و احداث آب بندان ها، طرحهای توسعه میادین گزای ( بخش گمیشان) اشاره نمود. 
الف) جاده دسترسی به سد وشمگیر که از جاده آق قلا به اینچه برون منشعب می گردد در طول مسیر 35 کیلومتری خود عرصه و حریم دیوار را در بسیاری نقط مورد تجاوز قرار داده است. 
 
.
.
.
 
 
 
فهرست مطالب
جغرافیای منطقه مورد بررسی 1
1-  زمین شناسی 2
2- ناهمواریها 2
3- آب و هوا 3
4- منابع آب 3
الف) رودخانه ها 3
ب) آبهای زیرزمینی 4
ج ) نزولات جوی 4
وضع موجود دیوار تاریخی گرگان 6
«آسیب شناسی دیوار تاریخی گرگان» 26
مکانهای باستانی شناسایی شده 32
1- تپه اسلام آباد کهنه 33
2- تپه اسلام آباد نو ( قندی آباد) 35
3- مجموعه تپه های سد وشمگیر 36
4-  گوگ تپه 38
5- محوطه تاریخی ذکریای نبی 41
6-  تپه دورت بروک 43
7-  تپه قلاچر 46
8-  تپه مزرعه نمونه (اورکت تپه) 48
15- تپه قرن یارق 57
16- قیزلر قلعه 59
17- تپه های گوگچه 62